Inleiding

Leven met een wonde heeft een aanzienlijke impact op de levenskwaliteit van een patiënt. Zoals velen van u uit uw eigen klinische praktijk weten, zijn niet-genezende wonden niet alleen pijnlijk; ze veroorzaken ook veel leed voor de patiënt.

Zowel patiënten als zorgverleners maken zich zorgen waarom het zo lang duurt voordat de wonde geneest en wat er mis kan gaan. Sommigen hebben te maken met de geur van exsudaat, waardoor ze misschien helemaal niet meer naar buiten gaan en hun pijn en verdriet nog verergeren door sociaal isolement.

Weten hoe u de wonde van de patiënt correct kunt beoordelen, is van cruciaal belang om een einde te maken aan de pijn.

Dat betekent dat alle factoren die van invloed zijn op het genezingsproces van de wonde aan de orde komen, van het identificeren van de onderliggende oorzaak van de wonde en de barrières die genezing verhinderen, tot het stellen van duidelijke behandeldoelen en het afstemmen van de verwachtingen met de patiënt.

Deze aanpak noemen wij holistische wondbeoordeling. Laten we eens nader bekijken wat dat inhoudt.

Waarom is holistische wondbeoordeling nodig?

Zoals de term al aangeeft, is een holistische wondbeoordeling een benadering die rekening houdt met de combinatie van factoren binnen en buiten de wonde die het genezingsproces beïnvloeden.

Een holistische wondbeoordeling omvat:

• De medische voorgeschiedenis van de patiënt, inclusief huidige en vroegere medische aandoeningen; zijn/haar psychologische, sociale en geestelijke voorgeschiedenis; zijn/haar omgeving voor wondverzorging en toegang tot gespecialiseerde gezondheidsdiensten.
• Een fysieke beoordeling van de patiënt, inclusief factoren zoals ademhaling, bloeddruk, hartgeluiden, beoordeling van de huid, enz.
• Een uitgebreide wondbeoordeling, inclusief beoordeling van het wondbed, de wondranden, de huid rondom de wonde en het pijnniveau van de patiënt.

Een gestructureerde aanpak van uw wondzorgplan

De holistische aanpak van wondbeoordeling is een gestructureerde en allesomvattende benadering van wondbehandeling. Het helpt u om rekening te houden met alle factoren die van invloed zijn op de wondgenezing en geeft u een basislijn voor het volgen van het genezingsproces, zodat u de doelen die u stelt voor het beheer gaandeweg kunt bijstellen.

Met deze aanpak kijkt u naar de ‘hele patiënt’ en niet alleen naar ‘het gat in de patiënt'.

Een hulpmiddel voor wondbeoordeling en -documentatie zal u helpen om ervoor te zorgen dat u een holistische wondbeoordeling uitvoert. Bekijk onze Driehoek voor wondevaluatie-tool en laat die u door het proces leiden.

Een beheerplan en behandeldoelen definiëren

Nadat u de patiënt en de wonde uitgebreid hebt beoordeeld, kunt u een effectief wondbehandelingsplan ontwikkelen en specifieke doelen voor de behandeling opstellen.

Vergeet niet om uw patiënt bij dit proces te betrekken. Zoals u waarschijnlijk zelf al hebt ervaren en veel onderzoeken al hebben gedocumenteerd, verbetert het direct betrekken van patiënten bij hun zorgplanning en behandelkeuzes hun therapietrouw en zorgt het uiteindelijk voor betere resultaten.

Een wondzorgplan omvat meestal:

• reinigen van de wonde;
• verwijderen van niet-levensvatbaar weefsel (bijvoorbeeld necrose en slijm) om het risico op infectie te verminderen;
• beheren van de vochtbalans door het exsudaatniveau te rehydrateren of te verlagen om een vochtig wondmilieu te creëren (bijvoorbeeld door een geschikt verband te gebruiken);
• granulatie-/epitheelweefsel beschermen;
• verbeteren van het algemene welzijn van de patiënt door vermindering van pijn en eventuele geur die uit de wonde komt.

De doelen die u stelt voor de behandeling van de wonde zullen na verloop van tijd veranderen als de wonde begint te genezen. Maar de enige manier waarop u het genezingsproces kunt volgen, is door de wonde regelmatig te beoordelen.

Hoe vaak moet u de wonde beoordelen?

Een wonde moet bij elke verbandwisseling of minstens één keer per week worden beoordeeld om er zeker van te zijn dat de behandeling het juiste effect heeft.

Het is belangrijk dat u de frequentie van verbandwissels afzet tegen de behandeldoelen die u hebt gedefinieerd. Als u bijvoorbeeld een sterk exsuderende wonde behandelt, moet u het verband wekelijks verwisselen; als u een granulerende wonde behandelt, hoeft u het verband meestal maar een paar keer per week te verwisselen. Vergeet niet te documenteren waarom het verband zo vaak moet worden verwisseld.

Als u een van de volgende dingen waarneemt:

• een verbetering van minder dan 20% in het wondgebied gedurende een periode van vier weken;
• onverwachte toename van exsudaat;
• vermoedelijke infectie of biofilm;
• toename in pijn of een algemene achteruitgang in de gezondheid en het welzijn van de patiënt

… moet u de patiënt altijd doorverwijzen naar een specialist.