Inleiding
Er is sprake van exsudaatvorming wanneer exsudaat zich ophoopt in de holte of dode ruimte tussen het wondbed en het verband. Wanneer exsudaat ophoopt, bevordert dat de bacteriële groei. Dit verhoogt het risico op lekkage, maceratie, infectie en biofilmvorming.
Het is waarschijnlijk dat er zich exsudaat ophoopt:
- in wonden met een onregelmatige topografie, zakken of holtes;
- wanneer het wondverband het exsudaat niet goed absorbeert;
- wanneer er meer vocht is dan het verband kan absorberen.
De sleutel tot het voorkomen van exsudaatophoping: de ‘holte’ behandelen
De beste manier om het ophopen van exsudaat te voorkomen is om ‘de holte’ tussen het wondbed en het verband te behandelen. Het kiezen van het juiste wondverband is een belangrijk onderdeel van dit proces. Als u bijvoorbeeld een niet-conform verband gebruikt, kan het moeilijk zijn om te zorgen voor nauw contact met het wondbed. Dit kan leiden tot holtes waar exsudaat zich kan ophopen.
Een recent consensusproject concludeerde dat het behandelen van de holte een van de beste methoden is om een optimale genezingsomgeving te bevorderen. Het project beveelt aan om een verband te gebruiken dat:
- zich aanpast aan het wondbed tot 2 cm diep; en
- antimicrobiële eigenschappen heeft.
Dit kan het ophopen van exsudaat verminderen en een minder gunstige omgeving creëren voor de vorming van een biofilm.
Dit kan het ophopen van exsudaat verminderen en een minder gunstige omgeving creëren voor de vorming van een biofilm.
Hoe biofilm voorkomen
Het voorkomen en behandelen van biofilm is een belangrijk onderdeel van wondbehandeling. Daar zijn twee redenen voor:2
- biofilm is aanwezig in de meeste chronische wonden; en
- de aanwezigheid van biofilm is een belangrijke oorzaak van vertraagde wondgenezing.
Een van de belangrijkste manieren om de vorming van een biofilm te voorkomen, is het verminderen van het ophopen van exsudaat.2
Hoe u biofilm effectief behandelt
Als u eenmaal hebt vastgesteld dat er waarschijnlijk biofilm in de wonde aanwezig is, moet u een geschikte behandelstrategie opstellen. Om ervoor te zorgen dat uw behandelstrategie maximaal effect heeft, zijn er twee basisstappen die u kunt nemen:2
- doe wat u kunt om het immuunsysteem van uw patiënt te versterken; en
- werk altijd in een schone omgeving.
De beste strategie voor wondverzorging op basis van biofilm is de 'reinig en bedek'-benadering. Deze aanpak is gebaseerd op:2
- adequaat debridement om de biofilm te verstoren; en
- het gebruik van antimicrobieel verband tussen het debridement. Dit vermindert het vermogen van planktonbacteriën om opnieuw een biofilm te vormen.
In deze tabel wordt in vijf stappen uitgelegd hoe u biofilm kunt beheren en voorkomen:
Continue herbeoordeling noodzakelijk
Om wondinfectie of biofilmvorming te voorkomen, moet u de wonde bij elke verbandwisseling opnieuw beoordelen. Denk er altijd aan om de patiënt door te verwijzen naar een specialist als u het volgende waarneemt:1
- een verbetering van minder dan 20% van het wondgebied over een periode van vier weken;
- verhoogde pijnniveaus;
- onverwachte toename van exsudaat;
- vermoedelijke infectie of biofilm;
- een afname van de gezondheid en het welzijn van de patiënt